Een oude route in een nieuw tijdperk

Ooit gehoord van de ‘Rallarvägen’ of in het Engels de ‘Navvy trail’? Wij hadden er wel iets van gehoord, maar wisten niet precies het fijne ervan, totdat we ons verdiepten in documentatie hierover.

Ruim 100 jaar geleden is de ±150km. lange spoorlijn de ‘Malmbanan’ (malm = erts) aangelegd van Kiruna in Zweden naar Narvik in Noorwegen. Dit om erts naar de havens bij Narvik te kunnen vervoeren. Voordat er met de bouw van de spoorlijn door dit bergachtige gebied begonnen kon worden, moest er een onverharde weg aangelegd worden waarover de bouwmaterialen per paard en wagen naar de werkplek getransporteerd konden worden. Deze weg was in 1898 gereed. Vanaf toen werkten er 5000 arbeiders tegelijkertijd, verdeeld over verschillende bouwplaatsen, vier jaar lang aan de spoorlijn en de benodigde tunnels. De spoorlijn die in 1902 in gebruik kon worden genomen was niet alleen belangrijk voor het vervoer van erts, maar luidde ook het toeristische tijdperk in en om en Abisko in.
Inmiddels ligt er parallel aan de spoorlijn een goede verharde weg, maar de oude onverharde transportweg bestaat nog steeds en is nu een wandelroute waarlangs diverse restanten uit de tijd van de bouw te vinden zijn. Vanaf onze kampeerplek kunnen we een deel van de route lopen, dus sjorren we onze rugzak op en duiken de historie van de Malmbanan in.
Tijdens de wandeling passeren we de overwoekerde overblijfselen van o.a. barakken waar de arbeiders verbleven. Onderweg stoppen we bij mooie uitzichtpunten en lunchen bij het restant van een brouwerij tussen de eerste vervelende muggen van deze reis. Ja, ze komen naar ons toe deze zomer, de muggen! Dat is één ding waar we zeker van zijn. Zonder muggen naar binnen te hebben gehapt vervolgen we onze wandeling en bekijken nog wat bezienswaardigheidjes waarvan we, ondanks het infobordje dat erbij staat, niet precies weten wat het is. Dat zoeken we wel weer in ons woordenboek op als we in de camper teruggekomen zijn.
Niet veel later komen we bij een afgelegen klein kerkhof aan, dat op een heuvel midden in het bos ligt. Hier liggen overledenen uit de periode van de bouw van de spoorlijn. Zowel mannen, vrouwen als kinderen. Hele gezinnen woonden in kleine nederzettingen langs de spoorlijn. Witte, houten kruisen met namen en de datum van overlijden en het land van herkomst erop vermeld, staan er keurig verzorgd bij. Op sommige staan alleen voornamen, op bijna geen enkele een geboortejaar. De meeste mensen die er liggen zijn destijds aan een tyfus-epidemie overleden. Bij een kruis met alleen een voornaam erop ligt een recente kindertekening en er staat een potje met plantjes en een kaarsje. Iemand weet blijkbaar dat een van zijn of haar voorouders hier begraven ligt. Het kleine kerkhof is een serene, goed onderhouden plek, waaruit blijkt dat men beseft hoe moeilijk en hard het leven was dat deze mensen geleid hebben. Iets verderop staat één groot wit kruis ter nagedachtenis aan iedereen die omgekomen is. Van sommige mensen wisten ze niet eens zeker wie ze waren of waar ze vandaan kwamen of heel soms zelfs niet waar ze begraven lagen. Onder de indruk verlaten we deze plek om dezelfde route terug te lopen.

Een wandeling langs plaatsen waar een verhaal aan vast zit, heeft beslist iets. Het zet je tot nadenken en geeft stof tot gesprek voor onderweg. Over één ding zijn we het samen eens: dankzij al deze mensen lopen wij nu hier. Wij zijn een paar mensen uit het nieuw ontstane toeristische tijdperk.

Rini en Elly