Wat vertel jij de volgende generatie...?

Hoe meer we ons in de bewoonde wereld begeven, hoe meer we met cultuur en allerlei informatie in aanraking komen. En niet alleen daarmee, maar ook met hordes toeristen die het liefst zo dicht mogelijk naast iemand anders op de camping willen staan. Op sommige campings is het aantal Nederlanders schrikbarend groot. Het hoogseizoen is in volle gang en brengt drukte mee. Drukte die wij, die uit dunbevolkte gebieden komen, niet meer gewend zijn. We hebben zo nu en dan last van aanpassingsmoeilijkheden, zijn allergisch geworden voor grote groepen mensen om ons heen. Tussen alle tenten, caravans, campers en vouwwagens denken we nog wel eens terug aan de stilte tijdens onze wandelingen in de wildernis. Maar ja, we kunnen niet eeuwig de mensheid blijven ontwijken, dus zetten we ons beste beentje voor en bezoeken een openluchtmuseum in Kaupanger waar oude gebouwen staan uit het gebied rond Sogndal, dat vooral bekend is om de Sognefjord, met zijn 206 km. de langste fjord van Noorwegen. Het diepste punt van het fjord is ruim 1300 mtr.
De oudste gebouwen uit het museum zijn zo’n 400 jr. oud en andere ‘pas’ ruim 100 jr. Boerderijen, huizen, hutten, stallen, het is allemaal goed bewaard gebleven en zeker ook het meubilair en de gebruiksvoorwerpen die binnen te zien zijn. In een van de gebouwen verzorgt een gids een folkloristische riedel op een oude viool terwijl er koffie geserveerd wordt en bezoekers aan lange tafels kunnen plaatsnemen. Een gezellige onderbreking.
Behalve buiten is er binnen in het hoofdgebouw ook nog een enorm museum waar ontzettend veel te zien is over het vroegere Noorse leven. Oude gebruiksvoorwerpen, kleding, wandtapijten, ornamenten uit kerken van honderden jaren terug, je kunt het niet zo gek verzinnen of het is er. Veel is ingedeeld op thema en wordt geïllustreerd met oude zwart-wit foto’s, zoals bijv: bruiloft, geboorte, doop, verjaardag, communie, kerst enz. Als bezoeker krijg je een goed beeld van het leven en de gewoontes van vroeger. Een leuk en leerzaam museum.

Een regenachtige dag leent zich uitermate goed om in het Noorse boekendorp Mundal rond te slenteren. In dit kleine dorp aan het schilderachtige Fjaerlandsfjord zijn oude botenhuizen, stallen en woningen omgetoverd tot tweedehands boekenwinkels. In totaal bevat het dorp ca. 250.000 boeken. Een paradijs voor iemand die van boeken houdt (zoals ik). Alleen jammer dat het bijna allemaal Noorse boeken zijn. Desondanks blijft het de moeite waard om er rond te neuzen, je weet immers nooit wat je tegenkomt. Alle onderwerpen en genres zijn aanwezig, incl. antieke boeken die uitgestald staan in een vitrine. Ook stapels tijdschriften, zelfs oude bladmuziek, LP’s, singles en stripboeken ontbreken niet. Sommige mensen zitten urenlang in een oude fauteuil, verdiept in bepaalde lectuur terwijl buiten de regen gestaag naar beneden stroomt. Voor boekenliefhebbers is dit ‘the place to be’.
Na een lange middag tussen de boeken komen we tot de conclusie dat het maar goed is dat het allemaal Noorse boeken zijn, want anders waren we de rest van onze reis waarschijnlijk afgeladen geweest met allerlei lectuur.

We plakken er meteen een bezoek aan het gletsjermuseum in Fjaerland aan vast. Fjaerland ligt, net als het boekendorp, aan de voet van het gletsjerplateau Jostedalsbreen. In het museum valt veel te leren over o.a. het ontstaan en de vorming van de gletsjers, het effect van het klimaat hierop en de vondsten die zijn gedaan in het duizenden jaren oude gletsjerijs. De vondsten variëren van een mammoetslagtand tot de nogal lugubere vondsten van vermiste bergwandelaars die na 30 jr. behoorlijk in tact werden teruggevonden.
Er kan door een holte in een nep-gletsjer gewandeld worden waarbij alles is nagebootst zoals het in werkelijkheid is en allerlei proefjes met ijs en water laten zien wat ijs eigenlijk precies is en doet. Een indrukwekkende panoramafilm laat het grillig gevormde gletsjerplateau van Jostedalsbreen vanuit de lucht zien. En dan is er nog de tijd- en klimaattunnel. Hierin wordt je door verschillende ruimtes rondgeleid vanaf het ontstaan van de aarde, via het dinosaurustijdperk, de ijstijd tot ergens in toekomst. Vooral de ruimte waarbij een blik in de toekomst geworpen wordt en het resultaat te zien is van de opwarming van de aarde geeft een griezelig echt beeld van hoe de toekomst er uit zou kunnen zien als we maar wat aanrommelen met het milieu (niet best dus) en hoe het zou kunnen zijn als we onze manier van leven zouden veranderen en ervoor zorgen dat de opwarming verminderd wordt. We moeten hierbij meteen denken aan de documentaire ‘An inconvenient truth’ van Al Gore.
Er hangt een poster met de tekst: Wat vertel jij de volgende generatie? We wisten er van, maar we hebben niet genoeg gedaan om het te voorkomen.
En een poster met: Wat vertel jij de volgende generatie? We hebben ervan geleerd en onze manier van leven veranderd voor een betere toekomst.
Wanneer we de tijd- en klimaattunnel verlaten kunnen we via een computer antwoord geven op de volgende vraag: Zou jij je manier van leven veranderen om de aarde leefbaar te houden?
262 bezoekers stemden deze dag met ‘nee’, oftewel ‘zoek het maar uit volgende generatie’ en 17 bezoekers, waaronder wij tweeën, met ‘ja’. Een nogal negatieve uitkomst. En je hoeft helemaal niet veel te veranderen aan je manier van leven, want volgens een lijstje dat je uit het museum mee kunt nemen doen we er al behoorlijk veel aan, zoals spaarlampen gebruiken, stand-by knoppen uitzetten, voor kortere afstanden niet de auto nemen, waterbesparende douchekop enz. Dus zo moeilijk is het niet.
De aarde moet leefbaar blijven voor kinderen en kleinkinderen. Wat vertel jij hen straks? Dat je ervan afwist, maar niet genoeg je best hebt gedaan voor een betere toekomst? Of dat je ervan afwist en hebt geleerd je manier van leven te veranderen zodat de volgende generatie ook een toekomst heeft…?

Rini en Elly